Amsterdam al meer dan 750 dagen ijsvrij: kunnen we deze winter nog schaatsen op natuurijs?

In het oosten van het land worden vandaag de eerste rondjes van het jaar gereden op natuurijs, en richting het weekend gaat het ook in Amsterdam vriezen - al is het maar een beetje. De kans lijkt klein, maar toch: krijgen we weer net zulk mooi ijs als in 2021? Iedere Nederlander zal het wel herkennen: als de temperatuur de nul graden maar lijkt te toucheren, droomt gans het land van schaatsen. Generaties Amsterdammers wagen zich de gracht op en nemen slechts pauze als het tijd is voor koek en zopie. Gemeentelijke ijsnota's om het ijs op de grachten te sparen worden van kracht - en de onverlaat die het aan zijn laars lapt krijgt, behalve 's lands hoon, ook een boete. IJsminnend Amsterdam heeft het wat dat betreft niet gemakkelijk gehad de afgelopen winters. De stad is al meer dan 750 dagen ijsvrij. Waaghalzen In december 2022 konden we heel even schaatsen. Een enkeling waagde zich toen op het dunne ijs van de Bosbaan en in het Westerpark; tot de massale taferelen van 2021 leidde het toen niet. Mathijs van der Linden, meteoroloog bij Weeronline, weet het nog: "Het ijs op de Bosbaan ging toen ook golven." Veel beter was het ijs in februari 2021, toen ook het water in de stad stevig genoeg was om op te schaatsen. En het leverde natuurlijk heel veel mooie plaatjes op, op de Bosbaan en op de grachten. Maar helaas: meteorologen verwachten niet dat het op korte termijn erin zit. "We hebben echt een vorstperiode nodig, dus ook met vorst overdag." En, denkt Van der Linden: dat gaat de komende dagen niet gebeuren. "'s Nachts is er wel vorst, maar overdag niet." Uitdagende factoren Amsterdam heeft ook pech: het ligt vlak bij zee. "Het aantal vorstdagen is in Amsterdam minder groot dan in het binnenland", zegt Van der Linden. Dat heeft te maken met de lucht, die aan de kust vaker van zee komt, wat resulteert in een aanvoer van lucht met een hoge luchtvochtigheid. Terwijl je juist koude, droge wind nodig hebt. "We hebben echt transportkou nodig", zegt Van der Linden. "En dan word je geholpen door een wind uit het oosten of noordoosten." Sneeuw is juist een belemmerende factor - dat kan als een verwarmend dekentje op het landschap werken - en hard waaien helpt ook niet. IJsvorming op de grachten is bovendien extra lastig. Er is sprake van stroming door het spuien van het grachtenwater in het IJ en het water is ook dieper. Water dat ondiep is of waar het niet stroomt, zoals vijvers in parken of de Bosbaan, bevriest sneller. Schaatskoorts ver weg Heel misschien dat de nachtvorst weer leidt tot dunne ijslaagjes op de parkvijvers, maar echte schaatsgekte is op de korte termijn volgens Van der Linde uitgesloten. "Dan heb je echt een vorstperiode nodig. Dus helaas."