Dick Matena liet al vroeg een opmerkelijke aanleg voor striptekenen zien

In de serie Iconen voegen we steeds een nieuw portret toe aan de eregalerij van Noord-Hollandse grootheden. Deze week is dat striptekenaar Dick Matena. Hij maakte naam met het verstrippen van literaire meesterwerken als De Avonden, Kort Amerikaans en Kees de Jongen.  Hoewel Dick Matena op leeftijd is en niet meer aan een groot project werkt, tekent hij nog iedere dag. "Ik zou het vreselijk missen als ik het niet meer kon doen." Hoe graag hij het ook doet, een dwangmatige tekenaar is Matena zeker niet. En nooit geweest. "Je hebt striptekenaars die, bij wijze van spreken, met een potlood in de hand geboren zijn en continu tekenen, waar ze ook zitten. Die zitten altijd maar op papiertjes te krabbelen. Zo'n tekenaar ben ik niet."  Aanleg "Ik wist niet precies wat ik moest doen. Ik was van de HBS afgegaan na drie jaar en wilde eigenlijk alleen maar tekenen. Toen wel. Maar dat was werk, waar vind je dat. Ik deed van alles en nog wat, totdat iemand op een gegeven moment zei: dat is leuk wat je doet. Ga eens bij Marten Toonder langs in Amsterdam (de maker van strips als Olivier B. Bommel en Tom Poes, red). Ik denk dat ze iemand zoals jou wel kunnen gebruiken. Toen was ik zeventien.  Ik kreeg met Toonder zelf een gesprekje van een half uurtje. Hij wilde het wel met mij proberen en het drie maanden aanzien. Ik liet vanaf het begin af aan een opmerkelijke aanleg voor striptekenen zien. Dat is zo, die had ik. Ik ging zitten en tekende Panda voor hem, bij wijze van spreken." Zijn proefperiode werd zo stilzwijgend verlengd. Tekst gaat door onder de foto Argonautjes Matena werkte tot 1967 voor Toonder. Hij vertrok om een strip te gaan tekenen voor het nieuwe stripblad Pep, samen met scenarist Lo Hartog van Banda, die ook uit de Toonder Studio kwam. Samen maakten ze de Argonautjes.   "In de mythologie had je de echte Argonauten die heldendaden moesten verrichten. Dat gegeven had Van Banda omgetoverd tot een stripje uit de Robbedoes en Kuifje (Belgische stripbladen, red). Maar het was wel een soort strip dat hier nog niet bestond. Het brak met de Hollandse traditie. Strips als Tom Poes, waren krantenstrips met de tekst eronder. Lo ging meteen de weekstrips schrijven, zoals die in België verschenen."   De Avonden "Revolutionair was wat ik met De Avonden deed. Ik wist op dat moment niet precies wat ik moest gaan doen. Toen pakte ik het boek van Reve, waar ik nogal gek op was. Uit een soort verveling ben ik gaan kijken of het lukte om daarvan een aantal pagina's te tekenen. Na vijf pagina's dacht ik: jezus, dat gaat er leuk uitzien. Dat is anders dan alles wat ik ooit gemaakt heb. Realistisch was ook nog vrij nieuw voor me. En dat grijze wat ik erin deed, gaf een soort foto-effect. Ik was niet eens van plan het af te maken, ik wilde gewoon weten hoe het eruit kwam te zien." Maar toen Matena het aan anderen liet zien, waren de reacties meteen enthousiast. Zo enthousiast zelfs dat Matena via een kennis in contact kwam met Gerard Reve zelf. Toen zowel Reve ("Ja, dit is het werk. Dit is mooi") als diens partner Joop Schafthuizen hun goedkeuring gaven, ontstond er een ware mediastorm. "Het was meteen een sensatie", herinnert Matena zich nog. "En het waren nog maar vijf pagina's. Ik moest er nog driehonderd maken. Dat was nog nooit gezien. Het heeft toen wel school gemaakt. Sindsdien zit ik in de literatuurstrips."  Geen geboren striptekenaar  Meerdere keren in zijn carrière had Matena goud in handen, maar even zoveel keren besloot hij weer tot iets nieuws. "Als ik iets twee of drie keer iets heb gedaan, ga ik weer iets anders doen. Daarom ben ik nooit een geboren stiptekenaar geweest. Wel in aanleg. Maar één ding ontbeerde mij, dat is iets kunnen ontwerpen en dan de rest van je leven met dat ene poppetje of dat ene wereldje te leven. Dat lukte mij niet, dat heb ik ook nooit geprobeerd ook.  Kijk hier voor meer Noord-Hollandse iconen