Gefluit en gejoel: Holocaustmuseum geopend onder flinke hoogspanning

Alles is uit de kast gehaald om de opening van het Nationaal Holocaustmuseum waardigheid en plechtigheid mee te geven. Er zijn toespraken, muziek en nabestaanden geven koning Willem-Alexander een eerste rondleiding. Het staatshoofd luistert aandachtig, maar tot in het museum is het gejoel van de demonstranten te horen. Burgemeester Halsema staat naast de poort van de binnenplaats van de Portugese Synagoge. Ze kijkt bezorgd: de belangrijkste genodigden zijn er nog niet, maar nu al weerkaatsen de leuzen voor een vrij Palestina tegen de muren van het gebedshuis. Even verderop, op het Waterlooplein, maken demonstranten bezwaar tegen de aanwezigheid van één van de belangrijkste gasten van vandaag: Yitzhak Herzog. De president van Israël staat vandaag stil bij de opening van het Holocaustmuseum. Oorlog van toen en van nu Behalve Herzog zijn onder meer de koning, burgemeester Halsema en demissionair premier Rutte aanwezig. In de synagoge betuigt de president in een toespraak zijn dankbaarheid aan iedereen die heeft meegewerkt aan de komst van het museum, een halve kilometer verderop aan de Plantage Middenlaan. Ook benoemt hij de oorlog in Israël en de Palestijnse gebieden: "Laat ons bidden voor de onmiddellijke, veilige terugkeer van onze gijzelaars. En laat ons bidden voor vrede." Tekst gaat door onder de foto. Veel demonstranten vinden het onbestaanbaar dat Herzog vandaag aanwezig is. "Een man die zelf verantwoordelijk is voor een genocide die nu gebeurt", zegt een vrouw met een Palestijnse sjaal. "Hij mag hier niet staan", vindt een man die een Palestijnse vlag met zich meedraagt. "Alleen als hij wordt gearresteerd en naar het Internationaal Gerechtshof gaat." De politie schat dat er op het hoogtepunt 1500 demonstranten op het Waterlooplein zijn.  Een belangrijke plaats voor het openingsprogramma is ingeruimd voor koning Willem-Alexander. "Er is geen excuus voor onwetendheid, geen plaats voor relativering", zegt hij in zijn toespraak in de synagoge. "Joodse cultuur is Amsterdamse cultuur. Het Nationaal Holocaustmuseum is onlosmakelijk verbonden met deze stad en met ons land." Zijn oproep is simpel: kom naar dit museum. En: "Neem uw kinderen mee, uw kleinkinderen." Geschreeuw bij inzegening Later is de koning aanwezig bij de inzegening van het museum. Een mezoeza, een klein rolletje met daarop een tekst uit de Torah, wordt bevestigd aan de deurpost door een holocaustoverlevende. Een groep demonstranten scandeert nog geen honderd meter verderop leuzen voor een vrij Palestina. Ook in het museum weerklinkt het geschreeuw. Koning Willem-Alexander richt zich op de nabestaanden van de holocaustslachtoffers, die hem bij een eerste rondleiding vertellen over voorwerpen die zij ter beschikking hebben gesteld aan het museum. "Ik vind het ongelooflijk ontroerend dat u er even stil bij wilt staan", zegt een man die een beeldje van een vermoord familielid heeft gedoneerd. "U bedankt", zegt de koning, en schudt hem de hand. Bij het vertrek van de koning zwelt het gejoel nog één keer aan. Kort staat hij de pers te woord. Dan schudt hij de burgemeester de hand en stapt hij in de auto. Halsema glimlacht kort, maar dan komt de bezorgde en strakke blik van vanmorgen direct terug. Bij het Waterlooplein is dan nog een luidruchtige demonstratie gaande.  En zo werd de opening van een museum dat stilstaat bij de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog, overschaduwd door een oorlog van vandaag.