Hoogleraar: "Dubieus van justitie om pro-Palestinademonstranten UvA niet te vervolgen"

Jan Brouwer, hoogleraar Recht en Samenleving aan de Rijksuniversiteit Groningen, spreekt van 'dubieuze gronden' waarop het Openbaar Ministerie heeft besloten om de 169 demonstranten - die tijdens het eerste UvA-protest in mei werden aangehouden - niet te vervolgen. Volgens justitie zou er geen sprake zijn van erfvredebreuk, ondanks dat het terrein van de universiteit is en zij hiervan aangifte deden. De demonstranten bezetten op 6 mei de campus van de UvA uit protest tegen de academische samenwerkingen met Israëlische onderzoeks- en onderwijsinstellingen. Het was het eerste grootschalige pro-Palestinaprotest op een Nederlandse universiteit. Deelnemers, vooral studenten, zetten een tentenkamp op en wierpen barricades op. Door de barricades was het terrein volgens het OM niet of nauwelijks toegankelijk voor hulpdiensten en de politie. Omdat dat mogelijk gevaarlijke situaties opleverde, besloot de driehoek (burgemeester, hoofdofficier van justitie en politiechef) tot ontruiming over te gaan. Dat verliep niet zonder slag of stoot: demonstranten weigerden te vertrekken en bestookten de Mobiele Eenheid met vuurwerk en straatstenen. De universiteit deed aangifte van erfvredebreuk. De 169 demonstranten werden hiervoor ook aangehouden. Het OM maakte half september bekend dat dit volgens hen onjuist was. "Het Roeterseiland is weliswaar een terrein van de universiteit, maar omdat het ook een publiek toegankelijk gebied is, kan er geen sprake zijn van erfvredebreuk." Die redenering klopt volgens hoogleraar Brouwer niet. "Het Roeterseiland is eigendom van de Universiteit van Amsterdam. Het is weliswaar de facto voor het publiek toegankelijk, maar op het moment dat de UvA zegt: wij trekken onze toestemming in, jullie mogen hier niet meer zijn, dan wordt het erfvredebreuk", zegt hij in een interview met AT5. Brouwer maakt de vergelijking met de voetbalwereld. "Een voetbalstadion is ook voor publiek toegankelijk, maar op het moment dat de eigenaar of de rechthebbende zegt: je hebt een stadion verbod en je komt er toch - met andere woorden de toestemming om daar de bivakkeren wordt ingetrokken - dan pleeg je volgens de KNVB huisvredebreuk en volgens anderen lokaalvredebreuk." De hoogleraar begrijpt niet dat het OM niet is gaan vervolgen voor erfvredebreuk. "Want ik neem aan dat er alvorens er aangifte is gedaan door de UvA tegen de demonstranten is gezegd: jullie mogen hier niet langer aanwezig zijn." Brouwer had graag gezien dat er toch vervolgd werd door justitie, zodat een rechter erover had kunnen beslissen. "Ten eerste om over het karakter van het Roeterseiland te beslissen: is dat publiek toegankelijk of niet? En ten tweede - als de rechter tot de slotsom komt dat het voor iedereen toegankelijk is - maar op het moment dat de eigenaar de toestemming intrekt of er sprake is van erfvredebreuk. Dan had je daar een principiële beslissing over gekregen." Zo'n beslissing had justitie in de toekomst ook kunnen helpen, betoogt Brouwer. "Want we hebben de afgelopen tijd de nodige vragen gehad van verschillende universiteiten over hoe zij hun terrein moeten beschouwen. Het was een goede aanpak geweest van de zaak om een principiële beslissing van de rechter uit te lokken." Ook vindt Brouwer dat het OM hiermee geen recht doet aan de gevoelens in de samenleving. "In dat verband was het misschien ook goed geweest als het OM de weg van de strafrechter had gekozen, daarmee was in ieder geval recht gedaan aan het gevoel van een groot deel van de Nederlandse bevolking, dat je hier paal en perk aan moet stellen. Nu laat men het min of meer lopen, en dan ook nog lopen op - en niet allen wat mij betreft maar ook van collega's -dubieuze gronden." Vanmiddag debatteert de commissie Algemene Zaken in de Stopera met burgemeester Halsema over het besluit van justitie om de demonstranten niet te vervolgen.