Jos schrijft boek over Amsterdamse kloosters uit de middeleeuwen: "Het was monnikenwerk"

Er is tegenwoordig weinig meer van te zien, maar in de late middeleeuwen telde Amsterdam maar liefst 21 kloosters. Voor een stad met toen zo'n dertigduizend inwoners was Amsterdam in ieder geval een stuk godvruchtiger dan nu. Achterhoeker Jos Pierik heeft de afgelopen tien jaar uitgezocht waar al die kloosters precies stonden en hoe ze er uitzagen: "Het was monnikenwerk." "Een geschenk aan de Amsterdammers", zo noemt Jos Pierik zijn boek ''De middeleeuwse kloosters van Amsterdam'. "Ik heb een affectie met geschiedenis en ik hou van Amsterdam. Ik ben geen Amsterdammer —  ik kom uit het oosten van het land (Winterswijk, red.) — maar de stad heeft mij wel altijd getrokken." Door een expositie lang geleden in Amsterdam kwam Pierik op het idee om onderzoek te doen. "Op die expositie kwamen ook die kloosters in beeld. Zo kwam van het een het ander. Pas later, toen ik veel data verzameld had, kwam ik op het idee om een boek uit te geven." Pierik heeft uitgebreid onderzoek gedaan. "Ik heb gebruik gemaakt van archeologisch onderzoek, ik heb Google Earth geraadpleegd en ik heb de eerste kadastrale kaart uit 1832 bestudeerd." Ook heeft hij jarenlang met een meetwiel door de stad gelopen. "Om de locaties van de kloosters precies op te kunnen meten want de tekeningen moesten wel kloppen. Iedereen ging keurig voor mij aan de kant toen ik met dat meetwiel aankwam want ik was zogenaamd een officieel iemand. Aan de hand van oude kaarten kon ik zien hoe zo'n klooster er ongeveer uitzag." Nagetekend De broer van Jos heeft alle 21 kloosters zo waarheidsgetrouw mogelijk geïllustreerd. "Door mijn onderzoek kon ik tot zuivere maten komen. Aan de hand daarvan heb ik bouwtekeningen gemaakt. En zo kon mijn broer de 3D-tekeningen maken." In de late middeleeuwen namen de kloosters zo'n 20 procent van de stad in. Alleen al op de Oudezijds Voorburgwal zaten er zeven. Waaronder het Sint Barbaraklooster, het Claraklooster en het Sint Maria Magdalenaklooster. Er is zo goed als niets meer van te zien.  Aan de andere kant van de gracht staat de kapel van het voormalige Agnietenklooster nog wel overeind. Pierik: "Dit klooster functioneerde van 1411 tot 1585. Nu is het onderdeel van de Universiteit van Amsterdam. Het is nog een opslagplaats geweest van de Admiraliteit en het is een school geweest." Vroeger stond er voor de kapel nog geen poort. Nu wel. Bovenaan de poort staat 'Athenaeum Illustre', ofwel 'illustere school'. "Hier kwam uiteindelijk de Universiteit van Amsterdam uit voort." Verdwenen en vergeten Vlakbij ligt de Waalse Kerk, vroeger het Sint Paulusbroederklooster. "Die kerk kunnen we nog duidelijk herkennen", zegt Pierik. "Die is eigenlijk vrijwel onveranderd gebleven. Later is er nog een kerkschip naast gebouwd. En alles om de kerk heen is veranderd." Tijdens de Alteratie in 1578 werd het katholieke stadsbestuur afgezet. Daarbij werden kerken en kloosters in Amsterdam onteigend. Veel van de kloosterterreinen werden eigendom van de stad en zijn daarom in het huidige stadsbeeld verdwenen en vergeten. Maar dankzij Pierik en de tekeningen van zijn broer - én met een beetje fantasie - kan je zelfs op de Wallen weer wat van het gelovige Amsterdam terugvinden.