Nieuwe vakbond voor statiegeldverzamelaars: "Dit zijn mensen die hard werken voor hun geld"

Een groep van acht statiegeldverzamelaars gaat samen met antropoloog Mara Voss een eigen vakbond oprichten: The Amsterdam Can Collective. Voss deed het afgelopen jaar onderzoek en kwam erachter dat de statiegeldverzamelaars niet worden gehoord en dat hun werk niet wordt erkend.  Reginald (Reggie voor vrienden én voor AT5) heeft afgelopen nacht een grote blauwe vuilniszak gevuld met blikjes en flesjes. Hij verwacht er tussen de 20 en 25 euro voor te krijgen. "Daarmee kan ik mijn eigen eten kopen en wat ik verder nog op een dag nodig heb. Sigaretten bijvoorbeeld." De 38-jarige Reggie is nu ongeveer een jaar statiegeldverzamelaar. Hij sloopt geen prullenbakken en scheurt geen zakken open. Hij gaat netjes te werk. Toch ziet ook Reggie dat mensen hem met scheve ogen aankijken. "Mensen kijken op je neer, maar ik heb gelukkig ook goede ervaringen. Dat mensen je bijvoorbeeld een hele zak vol blikjes meegeven. Maar meestal wordt er negatief gereageerd omdat veel mensen gefrustreerd zijn over de hele situatie." Negatief imago Statiegeldverzamelaars hebben een negatief imago en dat is lang niet altijd terecht, zegt antropoloog Mara Voss, die al een jaar lang met de verzamelaars optrekt en het stigma wil doorbreken. "Wij willen een positief beeld laten zien van deze doelgroep. Laten zien dat dit mensen zijn die hard werken voor hun geld. Dat het krachtige mensen die op een hele creatieve manier autonoom proberen te zijn. Ik denk dat we onderschatten hoeveel mensen dit werk doen. Er is niet één soort statiegeldverzamelaar. Het kan ook gewoon de buurvrouw zijn die de eindjes aan elkaar probeert te knopen." Om de statiegeldverzamelaars een stem te geven komt er nu een vakbond. Tussen aanhalingstekens, zegt Voss, want The Amsterdam Can Collective vertegenwoordigt een groep mensen waarvan niet wordt erkend dat ze arbeid verrichten. "Maar", zegt Voss, "moeten wij een officiële vakbond worden om te laten zien dat we impact kunnen hebben? Moeten wij officieel geregistreerd zijn om gehoord te mogen worden?  We hebben heel veel ideeën over hoe het systeem anders kan met betrekking tot zwerfafval en de prullenbakken."  Consumptiemaatschappij Voss begrijpt dat mensen zich storen aan de troep op straat. "Ik snap 100 procent dat mensen het vervelend vinden om geconfronteerd te worden met afval op straat. Ik denk wel dat we gewoon in een consumptiemaatschappij leven waarin zoveel afval wordt geproduceerd.  De mensen die echt prullenbakken openbreken en zorgen voor het afval op straat vormen gewoon een klein percentage." Voss en Reggie (de beoogd voorzitter van de nieuwe vakbond) hopen met beleidsmakers in gesprek te gaan over oplossingen. Ook zien ze graag dat er een hub komt waar 24 uur per dag statiegeldblikjes en flesjes kunnen worden ingeleverd. In ruil voor contant geld. Voss: "Er worden nu overal plekken gecreëerd waar je grote hoeveelheden kan inleveren, maar dat wordt alleen maar uitbetaald met een tikkie of een bankkaart. Dat sluit de doelgroep buiten die eigenlijk van het statiegeld afhankelijk is omdat die mensen geen bankkaart hebben." Volgende week - op 17 april - geeft Voss aan de Vrije Universiteit een lezing over haar onderzoek naar statiegeldverzamelaars. Dan zal ook de nieuwe vakbond gepresenteerd worden.