Op zoek naar zingeving: maakt het christendom een comeback in Amsterdam?

Al decennialang gaan Amsterdammers minder vaak naar de christelijke kerk, maar opvallend genoeg vlakt die dalende trend nu af, aldus religiewetenschapper Miranda Klaver. Zo doet het geloof bij een nieuwe generatie weer helemaal mee als speler in de zoektocht naar zingeving. Maar ook houvast, verbinding en een reactie op de verharding van de samenleving spelen een rol, stelt ze.  Vanaf de jaren 50 en 60 voelen Amsterdammers zich steeds minder verbonden met de kerk: veel jongeren die opgroeiden met het christendom zijn klaar met de tradities en verplichtingen die het geloof met zich meebrengt. "Het is als het ware een zware jas, die deze generatie uit wil doen", vertelt Klaver die verbonden is aan de faculteit Religie en Theologie van de Vrije Universiteit. Amsterdam loopt hierin, net als bij andere trends, voorop vertelt Klaver.  En dat is nu andersom ook weer het geval, vertelt ze: "De huidige generatie heeft het geloof niet eerder als belastend ervaren en is er nieuwsgierig naar." En dat is al op verschillende plekken in de stad te merken. Een kerk die flink is gegroeid is de laatste jaren, is de Mozaiekkerk in Buitenveldert, genaamd Mozaiek 020. De gemeenschap begon met één vestiging in Veenendaal zo'n 12 jaar geleden, maar zit pas twee jaar in Amsterdam. "We zijn samen een kunstwerk van gebrokenheid. Je maakt allemaal dingen mee in het leven waardoor je ook gebroken kan worden, maar we geloven dat Jezus daar een mooi kunstwerk van maakt", vertelt voorganger Joël Boertjens. Met name de livestream die de Mozaiekgemeenschap opzette tijdens de coronapandemie droeg bij aan deze groei. Maar ook de muziek en eigentijdse stijl is iets wat veel mensen, vooral ook jongeren, aanspreekt, zegt Klaver. Dat geldt net zo voor Thim en Rosanne, die zich bij de kerk aansloten toen ze in Amsterdam kwamen wonen. "Ik vind de muziek altijd heel fijn. De uitbundige muziek met een band, dat is emotionerend en laadt me op, en dat geldt ook voor de preken." Rosanne vult aan: "Ik denk dat geloof heel veel hoop en troost kan bieden en heel veel rust. Horen bij een gemeenschap kan heel veel steun dragen", vertelt ze.  Achter de Zeedijk  De interesse in het christendom merken ze ook bij de eeuwenoude Sint-Nicolaaskerk midden in het centrum, vlak achter de Zeedijk. "Ja soms horen we de dronken Britten hier nog zingen, maar dat heeft ook wel weer wat", vertelt pastoor Eric Fennis. Afgelopen jaar lieten 45 mensen zich dopen, zegt Fennis. Dat is ongeveer een verdubbeling ten opzichte van eerdere jaren.  Ook Aydin Çetin wil zich volgend jaar laten dopen. De 20-jarige student heeft geen christelijke achtergrond: "Mijn vader is moslim, mijn moeder is atheïst." Zijn interesse werd getriggerd door een bericht op Instagram, later schreef hij zich in voor een onlinecursus bij de kerk. Het geloof biedt hem houvast, vertelt hij: "Huizen zijn ontzettend duur, boodschappen zijn niet te betalen, het is overal oorlog. Het helpt mij bij het vinden van hoop." Maar hoe belijd je zo'n geloof, met van oorsprong vaak conservatieve waarden, in de huidige maatschappij? Bij Mozaiek 020 hebben ze een ruimere interpretatie van de bijbel, dat is bijvoorbeeld te merken in hun volledige acceptatie van de lhbtiq+gemeenschap. "Dat is een principiële keuze. Vanuit de Bijbel kan je er op verschillende manieren tegenaan kijken. Er zijn verschillende interpretaties en dat kan naast elkaar bestaan. Dat houdt ons niet tegen om een community te vormen", aldus Joël Boertjens. Maar bij de Sint-Nicolaaskerk merken ze dat jongeren niet altijd behoefte hebben aan een die ruimere interpretatie. "Je ziet dat jongeren conservatiever worden. De discussies zijn niet meer zo heftig als tien, twintig, dertig jaar geleden", vertelt hij. Klaver beaamt dat: "Ook conservatieve kerken groeien, in die zin zie je dat aansluiten bij de verrechtsing van de samenleving zoals we dat zien de laatste jaren." Of het christendom ook echt een comeback maakt, daar wil Klaver haar vingers niet aan branden: "We proberen te volgen wat er gebeurt. De kerken hopen natuurlijk wel dat het gaat gebeuren, maar zal ook afwachten hoe de wereld verandert en hoe kerken zichzelf blijven organiseren. Zullen we moeten afwachten", aldus Klaver.