Peiling jaar voor raadsverkiezingen: huidige coalitie zou kunnen doorgaan, PvdA blijft grootste

Over 52 weken gaat Amsterdam naar de stembus voor de gemeenteraadsverkiezingen. Uit een peiling van Onderzoek en Statistiek (O&S) in opdracht van AT5 en Het Parool blijken de politieke verschuivingen in de stad minimaal: de huidige coalitie (PvdA, GroenLinks en D66) kan nog altijd rekenen op een meerderheid van de zetels (24). De PvdA blijft de grootste met 10 (nu 9) zetels, gevolgd door GroenLinks (8) en D66 (6). De VVD, de grootste oppositiepartij, blijft staan op 5. Het is 'maar' een peiling, toch kan er al één conclusie worden getrokken: de Amsterdamse kiezer is veelal honkvast en voor de coalitie (en dus ook het college) is er veel steun in de stad. Gezamenlijk komen PvdA en GroenLinks iets hoger uit dan bij de afgelopen verkiezingen, waarbij de PvdA net iets meer wint dan GroenLinks verliest. Voor D66 is er licht verlies. De coalitie heeft op dit moment 24 zetels in de raad en dat zouden er ook 24 blijven. Wel groeit de PvdA van 9 naar 10 en daalt D66 van 7 naar 6. De verschuivingen zijn echter minimaal.  Op basis van deze peiling zou het huidige stadsbestuur dus (weer) door kunnen gaan. De huidige coalitie van drie partijen (PvdA, GroenLinks en D66) bestuurt de stad op dit moment voor een tweede termijn (acht jaar) en daar zouden er dus nog minimaal vier aan vast geplakt kunnen worden. Mochten ze dat willen natuurlijk. Amsterdam ging na de verkiezingen van 2018 een veel linksere koers varen, nadat de VVD niet meer meedeed in het stadsbestuur. De liberalen zaten in er periode 2014-2018 voor het laatst in het college als rechtse buitenmotor. De afgelopen collegeperiode - en ook die daarvoor - heeft de stad op veel dossiers grote transities doorgemaakt (of ingezet) en werden er keuzes gemaakt die veelvuldig ingingen tegen de trend in de landelijke politiek.  Zo ging Amsterdam op de meeste plekken 30 kilometer per uur rijden, werd besloten om meer windmolens rond de stad te plaatsen, en kwamen er honderden plekken voor asielzoekers bij. Ook nam dit college besluiten die veelal gevolgen hadden voor de portemonnee van de Amsterdammer. Zo werd dit jaar de onroerendezaakbelasting met een historische 27 procent verhoogd, stegen op de meeste plekken in de stad de parkeerkosten (of werden voor het eerst in wijken ingevoerd) en explodeerde de rekening van de Waterschapsbelasting: met 35 procent in 2024 en in 2025 met nog eens 12,9 procent. En ja, die belasting is formeel niet de verantwoordelijkheid van deze coalitie. Maar door de ingewikkelde constructie met het waterschap en Waternet (Amsterdam en het Waterschap hebben Waternet opgericht) wordt de Amsterdamse politiek er toch op aangekeken. Ondanks al deze ontwikkelingen blijft de kiezer trouw aan de coalitiepartijen, blijkt niet alleen uit deze peiling, maar ook uit één van De Telegraaf dit weekend. In dat onderzoek kwam de coalitie uit op 23 zetels, wat ook voldoende is om door te besturen. Opvallend was wel uit die peiling van opinieonderzoeksbureau Verian blijkt dat de SP 5 zetels zou krijgen en de VVD 7. Ook de BBB zou met 1 zetel in de raad komen en Bij1 helemaal verdwijnen.  Oppositie Uit de peiling van O&S in opdracht van AT5 en Het Parool blijkt verder dat de VVD gelijk blijft (5). Wel is er winst voor de Partij voor de Dieren. Het 'groene alternatief' voor GroenLinks zit nu met 3 zetels in de raad en stijgt door naar 4. Andere stijgers is Volt (van 2 naar 3). SP, Denk, CDA en Ja21 blijven ongeveer gelijk. Bij1 verliest fors in deze peiling, maar lijkt nog voldoende kiezers te kunnen behouden voor een zetel. De partij - opgericht door Sylvana Simons - behaalde in 2022 3 zetels. De drie raadsleden zijn door interne conflicten inmiddels afgesplitst in De Vonk (nu 2 zetels) en Lijst Kabamba (nu 1 zetel). Opvallend: de Partij voor de Ouderen van Wil van Soest lijkt volgens deze peiling terug te komen in de raad met één zetel. Wel staat zij zelf dit jaar niet op de lijst en is ook de naam veranderd naar Hart voor Amsterdam. Forum voor Democratie, ChristenUnie en BBB lijken vooralsnog niet op een zetel te kunnen rekenen. De Vonk - de nieuwe partij van Bij1-afsplitser Jazie Veldhuyzen is niet gepeild. Die laatste partij doet volgend jaar voor het eerst in Amsterdam mee met de gemeenteraadsverkiezingen.  Verkeerde kant op met de stad?  Onderzoeksbureau O&S vroeg ook naar hoe Amsterdammers zich op het politieke spectrum (links en rechts) zouden plaatsen. Amsterdammers plaatsen zich gemiddeld links van het politieke midden. Deelnemers konden zich plaatsen  op een lijn van 1 (links) tot en met 7 (rechts). Uitslag van de peiling: 3,1.  Verder vindt iets minder dan de helft van de Amsterdammers dat het de verkeerde kant op gaat met de stad (45 procent). Een kleiner aandeel vindt dat het de goede kant op gaat met Amsterdam (32 procent). Een op de vijf Amsterdammers vindt dat het evenveel de goede als de slechte kant op gaat en vier procent weet het niet. De grootste zorg van Amsterdammers is wonen en de woningmarkt. Meer dan de helft noemt dit als zorg (55 procent). Op de tweede plek komt de verharding van de samenleving. Dit wordt door een derde genoemd. Op de derde plek komt toerisme en drukte, ongeveer een kwart heeft dit als zorg genoemd. Nog 12 maanden tot de verkiezingen. De stemlokalen openen op 18 maart 2026 in de vroege ochtenduren.