Tijdelijke bescherming derdelander Kumar stopt morgen: "Ik heb geen idee waar ik heen moet"

Vanaf maandag verliezen zo'n 1600 zogeheten derdelanders hun beschermde status in Nederland. Derdelanders zijn niet-Oekraïners die met een tijdelijke verblijfsvergunning studeerden of werkten in Oekraïne toen de oorlog uitbrak. Zo'n driehonderd van deze oorlogsvluchtelingen wonen in Amsterdam. Onder wie de 42-jarige Kumar uit India, die de wanhoop nabij is. Kumar zit nu zeven maanden in de opvang in het Amstel Botel in Noord. In 2021 vertrok hij met vrouw en dochter vanuit India naar Oekraïne, vertelde hij september vorig jaar aan AT5. "Ik zou daar een restaurant gaan openen maar toen gebeurde het ergst denkbare. Oorlog." Derdelander Kumar genoot bij aankomst in Nederland dezelfde tijdelijke bescherming als Oekraïense vluchtelingen. We spraken hem in september omdat het kabinet die bescherming toen al wilde opheffen. De Raad van State - de hoogste bestuursrechter van Nederland - oordeelde dat dat toen nog niet mocht. Besloten werd dat het recht op verblijf eindigt op 4 maart, de dag dat de Europese afspraken over derdelanders vervallen. Dat is dus morgen. "Ik heb geen idee waar ik heen moet gaan", zegt Kumar. "Ik ben wanhopig." Kumar moet binnen 28 dagen het land verlaten of binnen die tijd asiel aanvragen. Hij kan zich tot en met morgen ook nog aanmelden voor vrijwillig vertrek. Dan krijgt hij een gratis vliegticket en 5000 euro mee. "Ze dwingen ons geld aan te nemen en terug te gaan naar ons land. Wij zijn hier om een toekomst op te bouwen. Hoeveel is 5000 euro nou helemaal?" Hij voelt zich in thuisland India niet veilig omdat hij en zijn vrouw een gemengd religieus huwelijk hebben. Kumar verkiest nog liever de illegaliteit. " Ik heb een tent besteld. Als ze ons eruit schoppen gaan we hier ergens in het park wonen. We zien geen andere mogelijkheid." Van de ruim 2500 derdelanders hebben bijna 900 mensen een aanvraag voor asiel of een reguliere verblijfsvergunning lopen. Wat de overgebleven 1600 derdelanders gaan doen is volgens verantwoordelijk wethouder Rutger Groot Wassink (Opvang) nog ongewis. "Ik verwacht toch dat een groot gedeelte van deze groep alsnog asiel gaat aanvragen en dat heeft natuurlijk weer allerlei gevolgen. In Ter Apel is het druk, hè? Dat betekent dat er toch behoorlijk extra druk komt op de reguliere asielketen." 'De wet is de wet' Volgens Groot Wassink hebben maar een paar derdelanders in Amsterdam zich aangemeld voor vrijwillig vertrek. "Ik denk dat mensen hoop blijven houden en een manier proberen te vinden om hun verblijf hier te verlengen. Ik begrijp dat ook wel. Als je hier al een hele tijd bent en werkt, misschien wel een nieuwe partner hebt gevonden. Maar uiteindelijk is de wet de wet en zullen ze dus de asielroute moeten nemen." Advocaten tekenen bezwaar aan Een groep advocaten maakt bezwaar en denkt dat ook derdelanders - net als oorlogsvluchtelingen met de Oekraïense nationaliteit - recht op bescherming hebben tot 5 maart 2025. Zo staan de Pakistaanse student werktuigbouwkunde Hamid en zijn advocaat komende woensdag voor de rechter in Haarlem.  "Als ik de zaak verlies is alles voorbij. Misschien ga ik dan asiel aanvragen. Maar ik weet nu al dat ze dat ze mijn aanvraag niet accepteren." Kumar zegt zo wanhopig te zijn dat hij sinds vorige week zaterdag in hongerstaking is. "Ik vraag de Raad van State om hun besluit te overwegen. Kom met een eerlijke oplossing. We komen allemaal uit dezelfde oorlog en moeten dezelfde rechten hebben. Wij zijn ook mensen."