Van 1969 tot nu: studentenprotesten door de lens van Amsterdamse fotograaf Paul

Fotograaf en Amsterdammer Paul van Riel (75) legde in 1969 het eerste protest op de Universiteit van Amsterdam (UvA) vast. Afgelopen week stond hij weer bij de universiteit en fotografeerde hij hoe studenten opnieuw de barricades opgingen. "Vroeger was het relaxter." Precies 55 jaar geleden werd het Maagdenhuis, het bestuurscentrum van de Universiteit van Amsterdam aan het Spui, voor het eerst bezet door studenten. Dit markeerde het begin van een rijke geschiedenis van protesten aan de UvA. De destijds 20-jarige fotograaf en Amsterdammer Paul van Riel was destijds aanwezig bij deze historische gebeurtenis. Meer dan vijftig jaar later stond de inmiddels 75-jarige fotograaf weer met zijn camera bij de universiteit om vast te leggen hoe een nieuwe generatie studenten de barricades opgaat en de UvA oproept om haar banden met Israël te verbreken. "Jonge mensen die protesteren is van alle tijden", zegt Van Riel. "Maar de overeenkomsten zijn verbluffend." Een ander speelveld De demonstrerende studenten volgden in 1969 vrijwel dezelfde route als de studenten afgelopen week deden. Beide groepen verzamelden zich bij de Oudemanhuispoort en trokken vervolgens via het Rokin naar het Spui om daar te gaan zitten. "Ik sloeg mezelf echt voor me kop toen ik het zag op AT5", zegt Van Riel. Ook toen eindigde de demonstratie in een charge van de ME op het Spui. De studenten bezetten toen al vier dagen het Maagdenhuis. Van Riel herinnert zich nog hoe hij een flinke klap kreeg van een agent vanuit een motor-zijspan. "Het geweld van de politie was toen zeker niet minder", benadrukt hij. "Het grote verschil met nu is wel dat het speelveld toen heel anders was", legt hij uit. "Vroeger was het relaxter." Op het hoogtepunt waren er zo'n zevenhonderd studenten in het bezette gebouw. Er werd druk gedebatteerd, gediscussieerd en zelfs geschaakt. Speciale groepen studenten hielden destijds nauwlettend in de gaten dat er geen schade werd toegebracht, terwijl bij de ingang een groot zelfgemaakt bord hing met daarop de sleutels van alle kamers. "Het was eigenlijk best een ludiek gebeuren." Stenen uit de straat Van Riel merkt op dat de huidige demonstraties veel emotioneler zijn dan die van vijftig jaar geleden. "Vroeger draaide het om het afzetten tegen de oudere generatie, maar nu gaat het om oorlogsgeweld." Hij begrijpt daarom ook wel de frustratie en vastberadenheid van de nieuwe generatie protestanten. Van Riel legt uit dat de demonstranten aanvankelijk keurig binnen de grenzen van de wet bleven tijdens hun protest, voordat ze besloten het Maagdenhuis te bezetten. "Maar dan luistert er niemand." Na vijf dagen werd de bezetting van '69 hardhandig beëindigd door de politie, waarbij 660 mensen werden gearresteerd. "Als je alles volgens de regels doet, gebeurt er niets. Soms moet je uit de pas lopen. Het is misschien niet recht te praten, maar het is nodig om je punt te maken." Meer demonstraties lijken op komst, en het lijkt er niet op dat de spanningen snel zullen afnemen. "Jonge mensen zullen altijd de barricades blijven bestormen voor een goede zaak", concludeert Van Riel. "Gelukkig maar."