Verhalen bijzondere straatnamen gebundeld: "Rusland heeft niks met het land te maken"

Brandslangenstraat, Rusland en het Coentje Gansplantsoen; van de duizenden Amsterdamse straatnamen heeft Casper van der Veen het verhaal van honderd hiervan gebundeld. Hij neemt ons mee langs twee van de uitgelichte namen uit zijn boek 'Goed Geluimd Hof'. Onze eerste stop is een straat in het centrum: Rusland. "Het grappige is dat het niets met Rusland te maken heeft", vertelt Van der Veen. De naam is een verbastering van de onbekende Willem Ruusschentuin. "We weten niet zo goed wie hij was, maar het zal hoogstwaarschijnlijk een witte man zijn geweest." De naam veranderde door de jaren heen naar ’t Ruyssenlandt. Toen werd het ’t Russeland en in de 16e eeuw werd het ’t Ruslant. Nu is het dus Rusland. "Ondanks dat het niets met het land te maken heeft, denken mensen dat natuurlijk wel. Daarom zie je dat activisten het bordje regelmatig gebruiken." Op dit moment hangt er bijvoorbeeld een straatnaambord met 'Oekraïne' op. Aan de andere kant van de straat is het bordje weg. Twee jaar geleden werden er gele stickers op geplakt, zodat het bordje de kleuren van de Oekraïense vlag kreeg. 'Dame' in plaats van 'Dam' Dat activisme rondom straatnamen komt vaker voor. In 2018 werden meerdere straatnamen met stickers aangepast naar vrouwelijke versies. Zo werd de Van Woustraat de 'Suze Groeneweg' en de Dam werd 'de Dame'. "Niet geheel zonder reden", vertelt Van der Veen. "Vrouwen en mensen met een migratieachtergrond zijn heel erg ondervertegenwoordigd." Onze tweede locatie is een pas benoemde brug in West. "De Abdellah Zakibrug", vertelt Van der Veen. "Hij behoorde tot de eerste generatie gastarbeiders uit Marokko. Hij heeft in Nederland al die tijd in een hondenvoerfabriek gewerkt en schilderde in zijn vrije tijd graag op zolder.’’ Het was Zaki's dochter die na zijn overlijden graag een straat vernoemd wilde hebben naar haar vader. Zaki is de tweede Marokkaanse-Nederlander met een brug op zijn naam. Schilder "Zijn dochter wilde in eerste instantie eigenlijk een straat, maar toen ze hoorde dat een brug ‘makkelijker’ te krijgen is, vond ze dat eigenlijk een beter idee", gaat Van der Veen door. "Haar vader schilderde graag bloemenmarkten, typische Amsterdamse grachten, maar ook veel bruggen. Hij is eigenlijk ook een bruggenbouwer; de brug tussen de Marokkaanse en Nederlandse cultuur.’’ Van der Veen vindt dat straten vaker vernoemd mogen worden naar iemand die iets voor de buurt heeft betekend. "Zo is er in Oost het Marie Altelaarplein. Zij heeft daar heel haar leven gewoond en heeft onder andere gestreden voor sociale huurwoningen.’’ Ook vindt hij dat er meer straten vernoemd mogen worden naar Amsterdammers met een immigratie-achtergrond. "Uiteindelijk is Amsterdam een multiculturele samenleving en betekent elke achtergrond veel voor de huidige stad. Ik hoop dan ook dat als er iemand over honderd jaar weer zo’n boek schrijft, het dan makkelijker zal zijn om meer diverse straatnamen te vinden.’’ Het boek met honderd straatnamen komt uit op 27 september. Vorig jaar maakte AT5 een reportage over straatnamen in de stad en hoe deze worden verzonnen.