Wat gaat er gebeuren met Mikael nu minister en Raad van State nee hebben gezegd?

Eind juli besloot de Raad van State dat de 11-jarige Mikael en zijn moeder Gohar uitgezet moeten worden naar Armenië. Inmiddels is er een solidariteitsmars georganiseerd en spraken burgemeester Halsema en meerdere politici zich uit voor Mikael. Maar minister Faber en premier Schoof zeiden niets meer voor hem te kunnen doen. Volgens de Dienst Terugkeer en Vertrek (DTenV) moeten Mikael en zijn moeder voor 27 augustus vrijwillig het land verlaten.  Mikael = Mokum stond vorige week in grote letters op een protestbord tijdens de solidariteitsdemonstratie om de 11-jarige Mikael een hart onder de riem te steken. Inmiddels lijkt de kans dat Mikael in Amsterdam mag blijven wonen steeds kleiner te worden. Wat staat er nu te gebeuren?  Carolus Grütters, onderzoeker migratierecht aan de Radboud Universiteit, vertelt hoe zo'n procedure in elkaar steekt: "De hoogste rechter heeft gezegd dat de minister Mikael en zijn moeder geen verblijfsvergunning hoeft te geven. Na zo'n uitspraak schakelt de IND de Dienst terugkeer en Vertrek (DTenV) in", legt hij uit. "Strikt genomen hebben Mikael en Gohar dan 28 dagen de tijd om zelfstandig te vertrekken. De Raad van State deed op 30 juli uitspraak dus dat betekent dat ze uiterlijk 27 augustus in het vliegtuig naar Armenië moeten zitten.  Mocht dat niet zo zijn, dan wordt er een gedwongen vertrek geregeld." Gedwongen vertrek Een woordvoerder van het Ministerie van Asiel en Migratie, waar de DTenV onder valt, legt uit hoe zo'n gedwongen vertrek eruit ziet. "Eerst volgen er een aantal gesprekken waarin wij alles uitleggen aan het gezin. Dan wordt er ook een vlucht geboekt. In de meeste gevallen werken gezinnen daaraan mee." Logischerwijs zijn er ook gezinnen die niet vrijwillig meewerken aan een terugkeer. "Mensen die niet mee willen, worden opgevangen in een detentiecentrum in Rotterdam. Vervolgens word je onder toezicht en begeleiding van twee mensen van de marechaussee op het vliegtuig gezet. Die gaan dan met je mee het vliegtuig in tot het moment dat je in het land van bestemming bent. Je begrijpt dat dat een minder prettige manier van reizen is", vertelt hij. De woordvoerder benadrukt dat wanneer een gezin echt onderduikt er geen actieve zoektocht in gang wordt gezet. "Wanneer zoiets gebeurt, moet je niet voor je zien dat er een soort klopjacht volgt. Dat doen wij niet. Mensen kunnen best lang onder de radar blijven. Maar vaak komt er een moment dat je in aanraking komt met instanties en zo komen wij dan in contact." Lili en Howick  Het komt vaker voor dat gezinnen nadat ze slecht nieuws hebben gehad toch onderduiken. Dat zagen we bijvoorbeeld in 2018 bij de slepende uitzettingszaak van Lili en Howick die ook moesten vertrekken naar Armenië. Uit angst te worden uitgezet, doken zij toen onder. Uiteindelijk gebruikte toenmalig staatssecretaris Mark Harbers zijn discretionaire bevoegdheid. Dat is de mogelijkheid om in bepaalde schrijnende gevallen alsnog een verblijfsvergunning toe te kennen.  Grütters: "Die zaak heeft vooral een algehele verontwaardiging aangewakkerd. De staatssecretaris was het daarna spuugzat om publiekelijk verantwoordelijk gesteld te worden voor zogenaamde zielige verhalen van kinderen. Daarna is de mogelijkheid van de staatssecretaris ingeperkt. In de wandelgangen zeggen mensen dat die discretionaire bevoegdheid is afgeschaft, maar dat is onjuist. Er is wel degelijk een bevoegdheid. Het heeft te maken met politieke wil." Desondanks heeft Minister Faber (PVV)  meerdere keren verteld niets te kunnen doen voor Mikael en zijn moeder. PVV-leider Geert Wilders twitterde daarover: "Eindelijk een minister met een rechte rug!" Een woordvoerder van minister Faber vertelt dinsdag dat haar standpunt ongewijzigd is. Ook minister-president Schoof noemde de situatie van Mikael en zijn moeder ingewikkeld en ongemakkelijk.  Vorige week liep Martin Veger, juridisch adviseur bij Defence for Children, mee met de solidariteitsmars. "De minister wil niets doen", vertelt hij, "natuurlijk kan ze wat doen. Ze is politiek verantwoordelijk. Ze is de baas van de IND. Als zij wil biedt het beleid en de wet haar alle ruimte een andere oplossing te vinden in deze zaak", aldus Vegter. Welke opties hebben Mikael en Gohar nog? Volgens Grütters zijn er een aantal gevallen zoals Mikael die alsnog een verblijfsvergunning hebben gekregen. "De uitzetting is zeker te voorkomen", is Martin Vegter van Defence for Children van mening. "Maar voor nu is alles heel onzeker. We blijven hem helpen tot het uiterste. Wij zijn juristen dus kijken nu naar juridische mogelijkheden.  Als er meer over te vertellen valt, zullen we dat doen. Maar voor nu kan dat nog niet", vertelt hij.  Hij roept - net als burgemeester Halsema- vooral de minister op om haar bevoegdheden te gebruiken.  Grütters legt uit dat er nog een sprankje hoop bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg ligt. "Je zou nog naar het EHRM kunnen. Het duurt dan weer een aantal jaren voor die uitspraak er is. Het zou kunnen dat Mikael dan inmiddels achttien jaar is en een aanspraak zouden kunnen maken op een werk of studie-visum. Zo ging dat destijds ook met Mauro Manuel. Het is onwaarschijnlijk, maar in theorie zou dat kunnen." Guy Loyson, goede vriend van de familie, kan nog weinig zeggen over de stappen die zij gaan nemen. "We zijn alles aan het onderzoeken wat er nog mogelijk is. Juridisch en publicitair vooral", vertelt hij. "Vertrek is geen optie. Dus we zoeken naar alternatieven."